Agenda

Wilbert Berendsen, de drie orgels in de Martinikerk

Freytag-orgel
Georg Philipp Telemann (1681-1767)
* Fantasie TWV33 nr. 7 & 8
Nr 7: Presto­-Largo-Presto; Nr 8: Presto-Cantabile-Presto; Nr 7 Presto.

Flentrop-orgel
Johan Beeftink (*1941)
* Partita “Christe qui lux es et dies”
Cantus, Ricercare, Labyrint, Toccata, Ostinato, Cantus plenus

Walcker-orgel
Eelke Mobach (1836-1898)
* Prelude en Fuga in d-mineur

Healey Willan (1880-1968)
* Chorale Prelude on a melody by Orlando Gibbons (Song 13)
* Chorale Prelude on a melody by Melchior Vulpius (Gelobt sei Gott)

Jean Langlais (1907-1991)
Uit: Neuf Pièces (1942-1943)
* Chant héroique (opgedragen aan Jehan Alain, mort pour la France, 1940)
* Chant de paix
* Chant de Joie

Toelichting: Frisse muziek van Telemann, vlot en verrassend geschreven opent dit concert op het oudste orgel van de Martinikerk. De in totaal 36 fantasieën zijn vaak in paren geschreven, en de componist vraagt ons na de tweede fantasie van elk paar de eerste nog eens te herhalen, waardoor een suite-achtige structuur ontstaat.

Voor het Flentrop-orgel koos ik muziek uit het begin van de jaren ’80 van de vorige eeuw, in een frisse contemporaine stijl, teruggrijpend op oude vormen, geschreven door Johan Beeftink. De partituur (oorspronkelijk verschenen in het Anlooër Orgelboek) opent met een notatie van de hymne, die zingend zal worden voorgedragen.

Getriggerd door een leerling open ik het laatste deel van dit recital op het Walcker-orgel met de schitterende Prelude en Fuga van Eelke Mobach. Het stuk van deze in Bolsward geboren componist ademt tradities en stijl van onder anderen Mendelssohn, Rheinberger en zelfs Stainer. Het combineert prachtig en degelijk passagewerk met een krachtige retoriek en structuur en gevoelige, zangerige recitatieven, die het verhaal van het stuk van begin tot eind boeiend maken.

De Engelse componist Wilan schreef een groot aantal koraalbewerkingen voor orgel, waarbij hij zowel melodie als tekst duidelijk op de voorgrond laat treden. De muziek is toegankelijk en verrassend qua harmonische wendingen en vrijheid. Een genot om te spelen en te beluisteren.

Met de Franse mystiek van Langlais wordt het concert besloten. Met Mobach heeft deze componist zijn blindheid vanaf zijn jonge jaren gemeen. Ik kan geen genoeg krijgen van deze klanken, die rechtstreeks uit de natuur lijken te komen, net als bijvoorbeeld bij Tournemire en Messiaen. Onverwachte kleuren en texturen, wars van cultivering, fris, soms ruw, maar altijd eerlijk en oorspronkelijk. En dan te bedenken dat deze woeste heroïek, hemelse vredigheid én werkelijk uitzinnige vreugde, opborrelden in een door de Tweede Wereldoorlog verscheurde wereld.

Beiaard Stadhuis (19.00-19.45)

William Byrd (1543-1623)
* The Bells (Uit Fizwilliam Virginal Book, bewerking Bernard Winsemius)

Johann Pachelbel (1653-1706)
* Aria Sebaldina (Uit Hexachordum Apollinis, bewerking Bernard Winsemius)

Arcangelo Corelli (1653-1713)
* Concerto Grosso nr. 10 in C (bew, Henk Verhoef)
– Preludio – Andante Largo
– Allamanda – Allegro
– Adagio
– Allegro
– Minuetto

Wilbert Berendsen (*1971)
* Improvisaties over Jazz-standards:
– Take the A Train
– Sunny side of the Street
– Sentimental Mood

Ronald Barnes (1927-1997)
* A Whimsy

Grote of Martinuskerk (20.00-20.40)

Koororgel:

Georg Philipp Telemann (1681-1767)
* Fantasie TWV33 nr. 7 & 8
Nr 7: Presto­-Largo-Presto; Nr 8: Presto-Cantabile-Presto; Nr 7 Presto.

Girolamo Frescobaldi (1583-1643)
* Recercar con obligo di cantare la quinta parte senza toccarla (Uit: Fiori Musicali, 1635; met gezongen 5^e stem)

Hoofdorgel:

Johann Gottfried Walther (1684-1748)
* Concerto del Sigr. Meck appropriato all’ Organo in b-klein (in werkelijkheid is dit werk van Antonio Vivaldi; concerto nr. 1, RV388)

Johann Sebastian Bach (1685-1750)
* Fuga in b-moll (“Corelli-Fuga”) BWV 579

Dieterich Buxtehude (1637-1707)
* Koraalbewerking over “Komm Heiliger Geist, Herre Gott”
* Præludium Pedaliter D-dur